سازمان مرکزی صفحات داخلی

به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، دکتر محمد ناظمی اردکانی در نشست تخصصی با موضوع جایگاه و نقش مجلس شورای اسلامی در حکمرانی سیاسی و اقتصادی کشور که به همت تشکل جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه قم برگزار شد، عنوان کرد: عملیات طوفان الاقصی در سکوت اطلاعاتی برای رژیم صهیونیستی اتفاق افتاد گویا همه‌ی آن شبکه‌های اطلاعاتی که داشتند به نوعی خاموش شد و اگر روز شنبه این عملیات اتفاق افتاد بعد از دو روز رژیم صهیونیستی توانست به خودش بیاید و مقابله‌ی نظامی را آغاز کند.

وی افزود: در این عملیات تعداد زیادی از نظامیان اسراییلی اسیر و دستگیر شدند، تعدادی نیز به اسارت درآمدند و باعث شد که شش هزار اسیر فلسطینی که سال ها در زندان‌های اسراییل بودند آزاد شوند و مبادله ی اسرا صورت گیرد، دو پادگان مرزی اسراییل که دو پادگان بسیار پر اهمیت و استراتژیک هستند نیز در نتیجه این کار به تصرف حماس درآمد.

رئیس سابق سازمان ثبت احوال کشور تصریح کرد: نکته‌ی مهمی که اتفاق افتاد و کمتر به آن پرداخته شد، این بود که مرکزاطلاعاتی اسرائیل به تصرف درآمد، این مرکز با کارشناسان و سرورهایی که آنجا بودبه تصرف درآمد، در واقع در سرورهایی که در اختیار حماس قرار گرفته است اطلاعات بسیار سری رژیم صهیونیستی در آن وجود دارد همچنین بیست و دو شهرک تخلیه کامل شد.

ناظمی اردکانی گفت:  چند هزار نفر از این ها به یک بندر استراتژیک اسراییل سوق داده شدند، بندر ایالات و  چند جبهه پیش‌روی رژیم صهیونیستی باز شده است، امروز افکار عمومی جهان در حمایت از فلسطین عزیز برخاستند و اسرائیل امروز شکست پذیر شده و مهم‌تر از همه‌ی اینها راهبردهای بن گورین  است که امروز با شکست مواجه شده  است.

وی عنوان کرد: امروز مهندسی عکس شده راهبرد بن گورین این بود که همواره عملیات خارج از اسرائیل  انجام شود ، غافلگیرانه باشد و حماس درست عکس این راهبردها و همان مهندسی را به صورت عکس انجام داد که در نتیجه موفقیت‌های بزرگی را به دنبال داشت.

استاندار پیشین قم اضافه کرد: حکمرانی نظریه ای برای اداره‌ی جامعه است و نظریات مربوط به مدیریت که امروز در دانشگاه‌ها تدریس می شود برای اداره‌ی یک بنگاه یا اداره یک سازمان استفاده میشود این وجه ممیزه‌ی نظریات حکمرانی با نظریات مدیریتی است اما خاستگاه نظریه حکمرانی که امروز تحت عنوان حکمرانی خوب ترویج می شود پاسگاه‌های سازمان ملل متحد است.

ناظمی اردکانی اظهار کرد: امروز این سوال مطرح می شودکه چرا برخی در کشورهای جهان توسعه به کندی انجام می گیرد، در این خصوص، به دنبال مطالعه‌ای که صورت گرفت گزارشی که به سازمان ملل متحد داده شد این بود که برای اینکه توسعه در کشورهای مختلف جهان با سرعت مناسب انجام شود باید در ارکان اداری کشورها تجدید نظر صورت گیرد و یک اصولی برای اداره‌ی جامعه توسط ارکان رعایت شود.

رئیس سابق سازمان ثبت احوال کشور افزود: در آنچه که در این گزارش آمده است و به عنوان یک مدل تحت عنوان حکمرانی خوب ارائه شده و ترویج آن نیزدر حال انجام است، این است که ارکان علاوه بر سه قوه که قوه مقننه، مجریه و قضاییه است و این سه قوه به صورت متعارف در همه‌ی حکمرانی‌ها وجود دارد می‌بایستی دو رکن مردم و نهادهای مدنی هم اضافه کرد یعنی پنج رکن بایستی اداره جامعه را به صورت متوازن بر عهده داشته باشد.

وی گفت: همچنین باید یک اصولی مبنای حرکت این ارکان قرارگیرد که ۶ اصل را مطرح کردند که عبارتند از اصل قانون مداری، اصل پاسخ‌گویی، اصل شفافیت، مشارکت مبارزه با فساد و اصل برابری؛ اما یک وجه ممیزه ای بین حکمرانی خوب و حکمرانی اسلامی وجود دارد که طی آن حکمرانی اسلامی مدلی از حکمرانی است که در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز تجربه شده و دستاورد داشته است، که مهم‌ترین وجه ممیزه آن جهان‌بینی است.

وزیر تعاون دولت نهم خاطر نشان کرد: حکمرانی خوب خاستگاهی دارد و جهان‌بینی که بر مبنای آن حکمرانی ایجاد شده جهان‌بینی مادی است اما حکمرانی اسلامی جهان بینی آن ،جهان بینی الهی است با این مبنا  در ارکان و در اصول تفاوت‌هایی وجود دارد که آن تفاوت‌ها عمدتا در ارکان حکمرانی اسلامی ، نظام رهبری وجود دارد و پیوندی بین جهان‌بینی الهی و جهان‌بینی مادی برقرار می‌کند که ساز و کارهای آن هم در قانون اساسی پیش‌بینی شده است.

وی افزود: نهادهای مدنی و نهادهای دینی به اصطلاح این رکن را تشکیل می دهند، اما از لحاظ اصول و وجه ممیزه ای  که وجود دارد قوانینی می­شود قوانین اسلامی که بعد از تصویب در مجلس شورای اسلامی در شورای نگهبان بگذرد و به تصویب  برسد.

ناظمی اردکانی ادامه داد: از لحاظ پاسخگویی، شفافیت، مشارکت، مردم سالاری و  برابری که عدالت در حکمرانی اسلامی مدنظر است، وجوه ممیزه ای در آن است اما نکته‌ی بسیار پر اهمیتی وجود دارد و لازم است که اینجا مطرح شود این است که ادبیات حکمرانی ترویج پیدا کرده ، مورد اجماع روشنفکری قرار گرفته است.

استاندار پیشین قم تصریح کرد: ولیکن این حکمرانی هم از لحاظ اصولی که مطرح هست و اصولی که می‌خواهد ترویج شود دستاویز قدرتهای مسلط در قوه مجریه و اتفاقاتی که در کشور  در عرصه‌های مختلف سیاسی _فرهنگی_ اجتماعی_ اقتصادی می افتد،  می شود .

وی با بیان اینکه مجلس اقتدار سیاسی دارد گفت: هر گونه شکایتی از سه  قوه مقننه،مجریه و قضاییه هرشکایتی که جنبه ی حقیقی یا حقوقی داشته باشد یعنی یک فرد شکایت کند یا اینکه یک سازمان یا یک نهادی یا شخصیت حقوقی این کار را انجام دهد این شکایت به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس میرود و طبق این اصل ۹۰ مجلس میتواند رسیدگی کند. پاسخ دهد و احیانا اگر لازم بود برای مراجع قضایی یا حقوقی  بفرستد که مورد رسیدگی قرار بگیرد.

وزیر تعاون دولت نهم گفت: حقوق بشر هم اجماع سازمان ملل متحد بر آن بود ولیکن حقوق بشرهم امروز میبینیم که دستاویز کشورهای مسلط و بروکرات های مسلط قرار گرفته است اما جایگاه مجلس را ببینیم که در قانون اساسی از نگاه سیاسی و از نگاه اقتصادی چگونه است، در قانون اساسی به رکن مجلس بسیار عمیق پرداخته شده است و در فصل ششم قانون اساسی از اصل شصت و دو تا اصل نود و نه یعنی نزدیک به سی و هفت اصل مربوط به مجلس شورای اسلامی است که به تفصیل به این اصول پرداخته شده است.

وی گفت: دراصل ۶۳ اشاره می شود که در سال 1368که بازنگری قانون اساسی انجام می‌شود تعداد نمایندگان مجلس دویست و هفتاد نفر برای کلان‌شهرها و برای شهرهای مختلف پیش بینی شده و  در همین اصل آمده است که هر ده سال ، بیست نماینده می‌تواند به مجلس اضافه شود.

ناظمی اردکانی عنوان کرد: احیانا اگر در قانونی که وضع شده یک ابهامی وجود داشته باشد و نیاز به تفسیر آن قانون باشد باز خود مجلس عهده دار است که این تفسیر را انجام دهد، یعنی به عبارتی وظیفه‌ی مجلس شورای اسلامی یا ماموریتش وضع قانون تقنین ، نظارت و تفسیر قانون می شود اما تمامی مذاکراتی که در مجلس انجام میشود مذاکراتی که به صورت علنی است می‌بایستی از طریق یکی از شبکه‌های رادیویی پخش شود، مردم می‌توانند در جریان همه‌ی مذاکرات قرار بگیرند اگر احیانا به درخواست جمعی از نمایندگان یا دولت مجلس  علنی به صورت غیر علنی برگزار شود خب مباحث غیرعلنی خواهد بود ولیکن در یک مقطعی که شرایط عادی است مذاکرات می‌بایستی پخش شود یا احیانا مصوبه‌ای وجود داشت به اطلاع مردم برسد.

وی گفت: بنابراین در مجلس موردی یا مذاکره‌ای پوشیده نمی‌ماند یعنی می‌بایستی آنچه که در مجلس می‌گذرد به اطلاع عموم جامعه برسد، مجلس  دولتی که بخواهد تشکیل شود باید رای اعتماد بگیرد یا تشکیل  هر دولتی منوط به رای اعتماد مجلس است، و کجلس اعتبار از این طریق به طور غیر مستقیم کسب می کند در واقع اعتباری است که مردم به آن دولت می دهند و می‌تواند  وزرار را استیضاح کند.

استاندار پیشین قم تصریح کرد:  هرچند نماینده‌ای اگر بخواهند که یک وزیری در مجلس حاضر شود توضیح دهد در ارتباط با موضوعی که مورد ابهام نمایندگان است آن وزیر موظف است که حاضر شود؛ فرصت ده روزه تعیین شده که می‌بایستی حضور پیدا کند، احیانا اگر نمایندگان مجلس نسبت به آن توضیحات قانع نشدند می‌تواند آن رای اعتمادی که قبلا داده شده بود را پس بگیرد و آن وزیر به نوعی  از جایگاهی که دارد عزل می شود.

ناظمی اردکانی عنوان کرد: مجلس از جایگاه سیاسی در جایگاهی قوی قرار گرفته که می‌تواند رییس جمهور را هم استیضاح کند تعدادی از نمایندگان در قانون تصریح شده است که در قانون مجلس بخواهند که رییس جمهور در مجلس حاضر شود و راجع به موضوعی که مورد ابهام و مورد سوال نمایندگان است توضیح دهد اگرسه چهارم نمایندگان از توضیحاتی که داده شد قانع نشدند می‌توانند رای به عدم کفایت رییس جمهور دهند.

وی گفت: رای عدم کفایت به رهبری منعکس می شود و توسط رهبری آن رییس جمهور عزل میشود بنابراین می‌بینیم که از لحاظ سیاسی مجلس در یک جایگاه مقتدری قرار گرفته است یعنی انجایی که گفته می شود از امام راحل رحمت الله علیه که مجلس در راس امور هست اینجا خودش را نشان میدهد به این معنا که برترین قدرت سیاسی در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران است، بنابراین مجلس می‌تواند در همه‌ی اموری که تشخیص میدهد تحقیق و تفحص در همه‌ ودر سایر قوا داشته باشد.

ناظمی اردکانی گفت:. نکته‌ی دیگری که در ارتباط با وظایف نمایندگان مطرح هست این که نمایندگان قائم به شخص در مجلس حضور دارند. نمایندگان نمی‌توانند شخصی  یا شخصیت حقوقی را خارج از مجلس تعیین کنند که وظایف آن ها را انجام دهد اما مجلس می‌تواند تصویب برخی از قوانین را به عهده‌ی برخی از کمیسیون‌های مجلس بگذارد و آن کمیسیون‌ها در صورتی که به نتیجه رسیدند موضوعی را مصوب کنند.

وی اضافه کرد: قوانینی که در مجلس به تصویب می‌رسد حتما می‌بایستی در شورای نگهبان مطرح شود و آن قانون مغایر با قانون اساسی و مغایر با شرع مقدس اسلام نباشد، در این ارتباط در شورای نگهبان شش تن فقهای شورای نگهبان هستند که تطبیق قوانین را با شرع مقدس تشخیص می دهند و شش نفر هم از حقوقدان‌ها هستند که از طریق قوه‌ی قضاییه به مجلس معرفی می شوند، در صورتی که رای اعتماد آوردند این ها عضو شورای نگهبان می شوند یعنی شورای نگهبان دوازده نفر هستند که شش نفر حقوق دان هستند اینها از این که آن قانون مغایر با قانون اساسی نباشد تشخیص می دهند در خصوص اینکه شورای نگهبان چگونه عمل بکند و چقدر فرصت دارد تا اینکه یک قانونی که از مجلس به آنجا  می رود فرصت برای رسیدگی اش باشد، بنابراین می‌بینیم که از لحاظ سیاسی مجلس یک جایگاه بلندی دارد و به عبارتی دیگر بایستی گفت که مجلس به نوعی ریل گذاری برای دولت می کند .

وزیر تعاون دولت نهم گفت: آنچه که در عرصه‌ی اقتصادی کشور می‌گذرد می‌بایستی توسط قوانینی که در مجلس به تصویب رسیده هم بخش خصوصی هم بخش دولتی عمل بکند یعنی نمی‌توانند فعالیت‌های اقتصادی که در کشور صورت می‌گیرد خارج از آن قوانینی باشد که در مجلس به تصویب رسیده اما به صورت کلان دولت عملیات اقتصادی که دارد در بودجه سالیانه پیش بینی می‌کند، درآمدها، هزینه‌ها، یا دخل و خرج دولت در بودجه سنواتی پیش‌بینی می شود، دولت چندماه برای تنظیم لایحه فرصت دارد. بعد از اینکه لایحه را تنظیم کرد به مجلس میدهد مجلس هم چندماهی فرصت دارد تا این که آن لایحه را تصویب کند وقتی که لایحه به تصویب رسید و به دولت  ابلاغ شد، دولت می تواند درآمدها و هزینه‌های خود را داشته باشد.

ناظمی اردکانی عنوان کرد: همواره در تصویب لایحه‌ی بودجه نمایندگان مجلس نظراتی دارند و نظراتشان را می‌خواهند اعمال کنند. قاعدتا برای اعمال نظریاتشان و اینکه ساختار بودجه به هم نریزد و بودجه آن ماهیت خودش را داشته باشد قانون‌گذار تصویب کرده که نمایندگان مجلس می‌توانند مواردی را که نظر دارند اگر باعث کاهش درآمد یا افزایش هزینه‌های دولت نمیشود آن را تصویب کنند.

وی تصریح کرد: اقدام دیگری که مجلس انجام میدهد و باز در این زمینه برای دولت ریل گذار است ، تصویب برنامه‌های توسعه کشور است که تحت عنوان برنامه های میان مدت ذکر میشود، برنامه‌ی هفتم که اخیرا به تصویب رسید یک برنامه‌ی منسجمی بود دولت مدت‌های مدیدی روی این لایحه کار کرده بود وقتی که به مجلس رفت، کمیسیون های مختلفی تشکیل شدند کمیسیون‌هایی که در مجلس دایر بودند روی مفاد این لایحه کار کردند

وی ادامه داد: در تصویب این لایحه برنامه‌ی هفتم به طوری که دولت گله‌مند شد ومعترض شد نسبت به تغییراتی که در لایحه داده داده می‌شد که در اینجا مقام معظم رهبری ورود پیدا کردند تذکر داده شد و مجلس آن تندروی که داشت در ارتباط با تغییراتی که در لایحه می‌خواست اتفاق بیفتد متوقف کرد و لایحه‌ی برنامه هفتم در یک مسیری قرار گرفت که تغییرات آنچنانی که چارچوب این برنامه یا ماهیت برنامه را بهم بریزد جلوگیری شود.

استاندار پیشین قم اظهار کرد: بدیهی است که انتظار جامعه انتظار مردم یا مطالبه‌ی مردم این است که مجلسی در تراز انقلاب اسلامی شکل بگیرد، روزی که این روزها تحت عنوان روز مجلس یاد می شد مصادف هست با شهادت شهید مدرس.و انتظار جامعه ، انتظار مردم انقلابی ، این است که مجلس در تراز اندیشه‌های شهید مدرس در تراز انقلاب اسلامی شکل بگیرد اما آنچه که مقام معظم رهبری از مجلس تراز انقلاب اسلامی اشاره دارند مجلسی است با روحیه‌ی انقلابی، مجلسی است که شجاعت در آن متبلور باشد، بنابراین نمایندگانی در این مجلس راه پیدا کنند که شجاع‌ترین مومن‌ترین و انقلابی‌ترین باشند بنابراین چنین انتظارهایی مردم دارند و مطالبه ای است که مقام معظم رهبری دارند.

وی ادامه داد: همچنین امام راحل رحمت الله علیه هم در فرازهایی در این زمینه اشاره دارند که مجلس شورای اسلامی که در فضای انقلاب اسلامی شکل گرفته می‌بایستی این مجلس ظلم ستیز ، عدالت خواه و طرفدار محرومان باشد.، بنابراین شاخص‌هایی که در ارتباط با مجلس تراز انقلاب است ، مجلسی است که در فضای عطر آیین انقلاب اسلامی شکل گرفته، چنین مجلسی قاعدتا وحدت و انسجام ملی را می‌تواند ایجاد کند . و اگر با این شاخص‌ها شکل نگیرد چه بسا که عامل تفرقه عامل انشقاق در جامعه خواهد بود.

وی افزود: دولت عملکردی که بویژه در عرصه‌ی اقتصادی دارد بسیار پر اهمیت است، مردم یک مقدار در ارتباط با تنگناهای اقتصادی و تنگناهای معیشتی که وجود دارد گله‌مند هستند. نارضایتی شان را هم عنوان می‌کنند، در این راستا لازم است که تیم اقتصادی  دولت با ابتکار بیشتر عمل کنند ، به ویژه در زمینه‌ی تحقق شعارسال که در ارتباط با مهار تورم و رشد اقتصادی  است در این زمینه دولت لازم است که یک ابتکار عمل داشته باشد و ایده‌هایی وجود داشته باشد .

وی گفت: سرمایه ی اجتماعی در کشور اگر برآیندش را اعتماد بین مردم و دست اندرکاران دولتی ،مسئولان  واعتماد فی‌مابین مردم ،مفهوم پردازی کنیم، این اعتماد خیلی از مواردش خدشه‌دار شده و بایستی ترمیم شود . عملکرد مسئولان می‌تواند خیلی کمک بکند مواردی که باعث بی‌اعتمادی میشود رسانه‌ها به آن نباید بپردازند و فضای سیاسی کشور ، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در این ارتباط بایستی قاعدتا مدیریت شود، مثلا همین موضوع اخیر که فضای رسانه‌ای کشور دربرگرفت، یک فسادی در ارتباط با صادرات و واردات چای انجام شده همه‌ی رسانه‌ها دارند به  یک اتفاقی که ظاهرا مربوط به چندسال گذشته بوده می‌پردازند، چه بسا این تداعی صورت میگیرد که در فضای فعلی اقتصادی و فضای اخیر یا در دولت فعلی اتفاق افتاده است که همه این ها باعث بی‌اعتمادی و باعث کاهش سرمایه اجتماعی می شود.

وی ادامه داد: همچنین در کشور لازم است که شیوه‌های رقابت هم به نوعی و به نحوی مدیریت شود، شیوه‌هایی که جنبه ی تخریبی داشته باشد و هم جریان‌هایی که باهم از لحاظ سیاسی همسو هستند؛ شیوه های تخریبی معمولا ممکن است که شور و هیجان انتخاباتی را بالا ببرد ولی الزاما افزایش مشارکت را به دنبال ندارد.