به گزارش روابط عمومی دانشگاه قم به نقل از ایکنا، نشست «شاخصه‌های انتخاب اصلح براساس قرآن و نهج‌البلاغه»، روزگذشته، ۱۸ خردادماه به همت دانشگاه قم و خبرگزاری ایکنا شعبه قم برگزار شد.

 

در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا مؤدب، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه قم در خصوص شاخصه‌های انتخاب اصلح از منظر قرآن کریم، گفت: در آیات قرآن کریم بر مسئولیت مدیران تأکیدات فراوان شده است و این مسئولیت سنگین را یادآور می‌شود، این انتخابات از این جهت حساس است که یک فرد این مسئولیت مهم را بر عهده می‌گیرد تا جامعه را به سمت پیشرفت و پیشبرد اهداف نظام اسلامی هدایت کند و مردم در انتخاب آن شخص نقش بسزایی دارند.

 

وی افزود: اولین شاخصه کاندیدای انتخاب شده آن است که به معنای حقیقی متدین و دارای تقوای الهی باشد؛ آیه ۱۳ سوره حجرات در قرآن کریم به صراحت در خصوص تقوای الهی بیان کرده است «یا أیّها النّاس إنّا خلقْناکمْ منْ ذکرٍ وأنْثى وجعلْناکمْ شعوبًا وقبائل لتعارفوا إنّ أکْرمکمْ عنْد اللّه أتْقاکمْ إنّ اللّه علیمٌ خبیرٌ؛ هان اى مردم همانا ما شما را از یک مرد و یک زن آفریده‌‏ایم و شما را به هیئت اقوام و قبایلى در آورده‌‏ایم تا با یکدیگر انس و آشنایى یابید، بى‌گمان گرامى‌ترین شما در نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، که خداوند داناى آگاه است»، در انتخابات ریاست جمهوری قرار است بهترین‌ها انتخاب شوند و لذا مراتب بالای تقوای الهی را باید دارا باشند.

 

حجت الاسلام والمسلمین دکتر مؤدب بیان کرد: در سوره حج آیه ۴۱ آمده است «الّذین إنْ مکّنّاهمْ فی الْأرْض أقاموا الصّلاة وآتوا الزّکاة وأمروا بالْمعْروف ونهوْا عن الْمنْکر وللّه عاقبة الْأمور؛ همان کسانى که چون در زمین به آنان توانایى دهیم نماز برپا مى‌دارند و زکات مى‏‌دهند و به کارهاى پسندیده وا مى‌دارند و از کارهاى ناپسند باز مى‌دارند و فرجام همه کارها از آن خداست»، ویژگی‌های مطرح شده در این آیه شاخصه‌های بسیار مهمی هستند و لذا ما لازم است به اعمال و رفتار کاندیداها بیشترین توجه را داشته باشیم تا بتوانیم بهترین شخص را انتخاب کنیم.

 

وی گفت: دومین شاخصه، کارآمدی است، فرد منتخب باید جهادی و انقلابی باشد، خداوند در  آیه ۹۵ سوره نساء می‌فرماید: «فضّل اللّه الْمجاهدین بأمْوالهمْ وأنْفسهمْ على الْقاعدین درجةً وکلًّا وعد اللّه الْحسْنى وفضّل اللّه الْمجاهدین على الْقاعدین أجْرًا عظیمًا؛ خدا کسانی را که با اموال و جان‌هایشان جهاد می‌کنند به مقام و مرتبه‌ای بزرگ بر خانه‌نشینان برتری بخشیده است، و هر یک از این دو گروه را به‌خاطر ایمان و عمل صالحشان وعده پاداش نیک داده، و جهادکنندگان را بر خانه‌نشینان بی‌عذر به پاداشی بزرگ برتری داده است.»، اگر کسی صرفا متدین و دارای تقوای الهی است نمی‌توان او را انتخاب کرد و لذا باید در کنار دین‌داری، کارآمد باشد.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه قم اظهار کرد: شاخصه سوم، امانت‌داری است، مسئولیتی که مردم بر عهده ریاست جمهوری می‌گذارند بار امانت سنگینی است بر دوش رئیس جمهور و خیانت حتی اگر اندک باشد نباید رخ بدهد، خداوند متعال در آیه ۵۸ سوره نساء می‌فرماید: «إنّ اللّه یأْمرکمْ أنْ تؤدّوا الْأمانات إلى أهْلها وإذا حکمْتمْ بیْن النّاس أنْ تحْکموا بالْعدْل إنّ اللّه نعمّا یعظکمْ به إنّ اللّه کان سمیعًا بصیرًا؛ خدا قاطعانه به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبانش بازگردانید و هنگامی که میان مردم داوری می‌کنید، به عدالت داوری کنید. یقیناً فرمان بازگردانیدن امانت و عدالت در داوری نیکو چیزی است که خدا شما را به آن موعظه می‌کند؛ بی‌تردید خدا همواره شنوا و بیناست.»

 

وی ادامه داد: در آیه ۵۵ سوره یوسف آمده است: «قال اجْعلْنی على خزائن الْأرْض إنّی حفیظٌ علیمٌ؛ یوسف گفت مرا بر خزانه‌هاى این سرزمین بگمار که من نگهبانى دانا هستم»، رئیس جمهور باید بداند مدیریت کشور مسئولین سنگینی است که در نهایت چرخه اداره کلیه امور به دست آن‌هاست و لذا باید عالم به اداره آن‌ها باشد.

 

کاندیدای اصلح نگاه ابزاری به پست و مقام ندارد

استاد دانشگاه قم گفت: شاخصه چهارم آن است که کاندیدای اصلح نگاه ابزاری به مسئولیت و جایگاه نداشته باشد، پست و مقام در نظام جمهوری اسلامی وسیله خدمت به مردم است اگرچه دنیا فریبنده است و ممکن است با زرق و برق دنیا انسان گمراه شود.

 

وی افزود: دلسوزی نسبت به طبقات پایین جامعه از دیگر شاخصه‌های رئیس جمهور آینده باید باشد زیرا زمانی که فقر در جامعه گسترش می‌یابد دین آرام آرام از جامعه رخت می‌بندد و امروزه متأسفانه قشری که در طبقات پایین جامعه قرار گرفتند جمعیت زیادی را به خود اختصاص دادند، در آیه ۱۲۸ سوره توبه آمده است: «لقدْ جاءکمْ رسولٌ منْ أنْفسکمْ عزیزٌ علیْه ما عنتّمْ حریصٌ علیْکمْ بالْمؤْمنین رءوفٌ رحیمٌ؛ قطعا براى شما پیامبرى از خودتان آمد که بر او دشوار است‏ شما در رنج بیفتید به هدایت شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است.»

 

عضو هیئت علمی دانشگاه قم بیان کرد: مدیران جامعه نسبت به معیشت مردم اهمیت بدهند بر اساس بیانات مقام معظم رهبری «دلسوزی یک شرط است و مدیران جامعه دینی به معیشت، آینده و عزت مردم اهتمام بدهند» این اهتمام به این معناست که در حالت استراحت و خواب این دغدغه‌ها از ذهن او خارج نشود.

 

وی ادامه داد: کاندیداهای ریاست جمهوری از وعده‌های پوچ پرهیز کنند و وعده‌هایی که نمی‌توانند عملی کنند و متناسب با شرایط جامعه نیست را مطرح نکنند و مردم نیز باید به شخصی که این وعده‌ها را می‌دهد شک کنند، خداوند در سوره صف آیه دو می‌فرماید: «یا أیّها الّذین آمنوا لم تقولون ما لا تفْعلون؛ اى کسانى که ایمان آورده‏‌اید چرا چیزى مى‏‌گویید که انجام نمى‏‌دهید.»

 

استاد دانشگاه قم بیان کرد: از گمانه زنی بد نسبت به سایر نامزدهای انتخابتی پرهیز کنند که این امر از دیگر شاخصه‌های کاندیداهای ریاست جمهوری باید باشد، انسان تا از چیزی مطمئن نیست نباید آبروی شخصی را ببرد علاوه بر آن، نباید یکدیگر را تخریب کنند این تخریب بلای بدی است که شایسته انسان مجاهد و متدین که پیروی انبیا و امام و مقام معظم رهبری است، نیست این تخریب دیگران حتی به خود شخص نیز آسیب می‌زند زیرا به گفته قرآن کریم دامنه تخریب در درجه اول خود فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

 

وی با اشاره به اینکه مردم باید برای انتخاب اصلح به رهنمودهای عالمان توجه کنند، ادامه داد: خداوند در آیه ۹۰ سوره انعام می‌‌فرماید: «أولئک الّذین هدى اللّه فبهداهم اقْتدهْ قلْ لا أسْألکمْ علیْه أجْرًا إنْ هو إلّا ذکْرى للْعالمین؛ آنان که در آیات گذشته به‌عنوان پیامبران از ایشان یاد شد کسانی هستند که خدا هدایت‌شان کرد، پس به هدایت آنان اقتدا کن، و به قوم خود بگو در برابر رسالتم پاداشی از شما نمی‌خواهم، این قرآن جز تذکر و پندی برای جهانیان نیست»؛ در جامعه ما ائمه جماعت و خیرین نیکوکار، معلمان و دانشگاهیان و شخصیت‌های فرهنگی در هر شهری هستند و اگر ما برای انتخاب رئیس جمهور اصلح به یقین نرسیدیم باید از آن‌ها کمک بگیریم.

 

فرآیند شایسته‌سالاری در حکومت اسلامی

در ادامه نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد نوذری فردوسیه، معاون پژوهش دانشکده الهیات دانشگاه قم گفت: اصلح‌گزینی و شایسته‌‌سالاری یک فرایند است که از شایسته‌پنداری آغاز می‌شود و به شایسته‌خواهی و بعد شایسته‌شناسی و شایسته‌سنجی می‌رسد و در مرحله آخر شایسته‌سالاری و سپس شایسته‌گماری و شایسته‌پروری است و شایسته‌سالاری در حکومت دینی باید این فرایند را طی کند.

 

وی افزود: شایسته‌پنداری یعنی اینکه مردم باید قلبا باور کنند که این انتخاب اصلح است و شایسته‌خواهی یعنی باید به‌صورت یک فرهنگ نهادینه شود که در صورت عدم انتخاب اصلح مردم احساس گناه کنند و نسبت به این انتخاب نادرست برای زمامداری حکومت اسلامی پشیمان شوند.

 

نوذری فردوسیه با اشاره به مفهوم شایسته‌شناسی، بیان کرد: تأیید صلاحیت تمام کاندیداها توسط شورای نگهبان به منزله آن نیست که همه آن‌ها را باید انتخاب کنیم و هر کدام از آن‌ها به یک میزان صلاحیت اداره کشور را دارند بلکه ما باید در تراز جمهوری اسلامی فکر کنیم و کسی را انتخاب کنیم که از همه جهات و امور کشور ما را به اوج قله برساند.

 

وی اظهار کرد: ما باید فردی را انتخاب کنیم که بدانیم پس از انتخاب شدن، شایسته گمار است و افرادی را در کابینه خود سرکار می‌آورد که صلاحیت اداره امور و مسئولیت‌های خویش را دارد.

 

حجت الاسلام والمسلمین نوذری فردوسیه گفت: کسانی که زمام امور را در دست می‌گیرند باید مدیران شایسته و لایق را پرورش دهند تا بتوانند در آینده مدیریت جامعه را بر عهده بگیرند.

 

معاون پژوهش دانشکده الهیات دانشگاه قم ادامه داد: امیرالمؤمنین(ع) برای مدیریت جامعه معیارهایی را بیان کردند که اگر همان معیارها را در نظر بگیریم هیچ وقت در انتخاب اصلح اشتباه نمی‌کنیم.

 

وی افزود: امام علی(ع) اصولا ضمان و بقای حکومت را در چهار عنوان می‌دانند، اول زیرپا گذاشتن و تضییع کردن دستورات و اصول نظام اسلامی، دوم پرداختن به مسائل جزئی، سوم دست به دامن شدن فرومایگان و ناکارآمدها برای اداره امور و چهارم کنار گذاشتن افراد کاربلد و شایسته است و براساس فرمایش امام علی(ع) اگر این چهار اصل مورد توجه قرار نگیرد، حق حکومت تضییع می‌شود.

 

استاد دانشگاه قم گفت: زمانی که امیرالمؤمنین(ع) حاکمیت اسلامی را به دست گرفت، محمد بن ابوبکر را عزل کرد و مالک اشتر را به فرمانداری مصر انتخاب کرد، ما اگر امروز بخواهیم رئیس جمهوری را انتخاب کنیم که ولی فقیه را قبول نداشته باشد صحیح نیست و طبق فرمایش امام علی(ع) این امر در برابر دشمنان بسیار سخت و دشوار است.

 

معیارهای انتخاب اصلح از منظر نهج‌البلاغه

عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: امیرالمؤمنین(ع) معیارهای ارزنده‌ای را برای مدیران عالی رتبه بیان کردند، اولین معیار ایدئولوژیکی است به این معنا که شخصی باید انتخاب شود که ولایت فقیه و دین و نظام اسلامی را قبول داشته باشد و از نگاه امیرالمؤمنین(ع) این معیار بارزترین وجه تمایز مدیر جامعه اسلامی با دیگر مدیران است.

 

وی با اشاره به اینکه معیارهای زمینه‌ساز دیگر معیارهاست، گفت: حسن سابقه رئیس‌جمهور آینده بسیار اهمیت دارد و مردم در انتخاب ریاست جمهوری باید به این امر توجه کنند.

 

حجت الاسلام والمسلمین نوذری فردوسیه افزود: تخصص و دانش معیار سوم است، در حکومت اسلامی کسی که اسلام‌شناس نباشد و صرف اینکه اقتصاددان و سیاستمدار باشد کافی نیست و باید رئیس جمهور همه فن حریف باشد.

 

وی با بیان اینکه اصول ارزشی و اخلاقی معیار چهارم است، افزود: ما نباید شخصی را انتخاب کنیم که حتی در تبلیغات بی‌اخلاقی و نسبت به دیگران بی‌احترامی می‌کند، در روایات آمده است که شخصیت و آبروی یک انسان مؤمن از حرمت یک کعبه بالاتر است، با این وجود برخی نامزدهای انتخابات برای اینکه گوی رقابت را از رقبا بربایند حرمت رقیبان را نگه نمی‌دارند، لذا باید کاندیداهای ریاست جمهوری حرمت یکدیگر را حفظ کنند.

نوذری فردوسیه گفت: امیرالمومنین(ع) می‌فرماید:« کسانی که می خواهد مناصب بالای حکومتی را به دست بگیرند باید به معیارهای ارزشی و اخلاقی توجه کنند».

 

استاد دانشگاه قم بر لزوم حضور حداکثری مردم در صحنه انتخابات تاکید کرد و گفت: مردم چشم دشمنان و دوستان به حضور مردم ایران در صحنه‌های اجتماعی کشور به خصوص انتخابات ۱۴۰۰ است.