وی ادامه داد: در اروپا سه نوع رابطه بین کلیسا و حکومت وجود دارد، اول کلیسای ملی یا نظام کلیسای ملی است که بر هویت ملی تاکید دارد، نمونه‌ای از کلیسای ملی را در دانمارک و فنلاند میتوان دید که در این سیستم رهبر کلیسای سیاسی رهبری سیستم را نیز بر عهده دارد.

کارلوآنلو افزود: نوع دوم، مدل همیاری و همکاری بین کلیسا و حکومت است که میتوان ایتالیا، اسپانیا و آلمان را مثال زد، این همکاری و همیاری از نظام تعلیم و تربیت در مدرسه تا نظام مدیریت اقتصادی گسترش می‌یابد و همیشه گفتگو میان دولت و دین وجود دارد، نمونه آن واتیکان و حکومت ایتالیا است.

وی بیان کرد: نوع سوم، مدل سکولاریستی است و میتوان فرانسه، ایرلند، بلژیک و هلند را برای این نوع نام برد که تفاوت‌هایی نیز با هم دارند، در این مدل کلیسا قوی است اما تظاهری در جمع مردم و یا نفوذی بر سازمان‌ها ندارد.

کارلوآنلو افزود: در این سیستم کلیسا نمی‌تواند از حکومت حقوق بگیرد و کلیسا مدیریت خود را بر عهده دار ، در این مدل بعضی کشورها وضعیت عجیبی دارند مثلا در قانون اساسی ایرلند نوعی انعطاف بر سر این موضوع وجود دارد، چنین رابطه‌ای تا حدی در کلیسای روسیه نیز دیده می‌شود.

وی افزود: نوع بعدی در مورد کشورهای مسلمان است، در مورد کشورهای اسلامی بحث از اصول به مدل می‌رسد،
برای مثال حرکت از اصول هویت به مدل حکومتی در جمهوری اسلامی ایران دیده میشود.

این پژوهشگر مسائل حقوقی بیان کرد: دموکراسی‌های مختلفی از جمله اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و دینی وجود دارد و باید دانست مبانی شناختی و فرهنگ اسلامی، اصول حکومت جمهوری اسلامی است.

وی افزود: نوع دیگری در مورد کشورهای اسلامی این است که دین در این کشورها زمینه دموکراسی ایجاد کرده است، مثلا در قانون اساسی مصر بیان شده است که اسلام هماهنگ کننده قوانین کشور است اما گفته نمی‌شود که رابطه بین دین و پارلمان چگونه است.

کارلوآنلو ادامه داد: مثال دیگر این مدل، قانون اساسی عراق است که در آن گفته شده هیچ قانونی بر علیه اسلام در این کشور پذیرفته نیست.

وی افزود: نوع دیگر این روابط، جدایی کامل دین از حکومت است که نمونه آن کشور ترکیه است، در این کشور حتی برای ورود بانوان به دانشگاه‌ها قوانینی گذاشته شده است.

کارلوآنلو در پایان بیان کرد: به طور کلی دو نوع رابطه بین حکومت و دین وجود دارد، یکی اینکه این رابطه بر پایه تاریخ است و قانون گذاری بر اساس پیشینه تاریخی انجام می‌شود، رابطه دوم نیز عمدتا حاصل روابط ضعیف بین دین و حکومت است که نمونه‌ آن فرانسه و ترکیه هستند.