قم باید در مقام اثبات شهر علم جهان شود

 

به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمدحسین شریفی رئیس دانشگاه قم در آیین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده استان قم که صبح امروز سه شنبه ۲۰ آذرماه، در تالار شهید احمدی روشن دانشگاه قم برگزار شد، ضمن عرض سلام و خیرمقدم به حضار برنامه هدف اصلی از این نوع جلسات را تکریم پژوهشگران دانسته و عنوان کرد: از نظر مقام معظم رهبری بهترین مشوق برای رشد حوزه علم و پژوهش تکریم و بزرگداشت پژوهشگران و صاحبان علم است؛ البته باید ساز و کاری در کل کشور تعریف شود که حقیقتاً پژوهشگران بر صدر بنشینند و بزرگ داشته شوند. البته خود پژوهشگر شاید صرفاً نیازی به تشویق نداشته باشد و بهترین مشوق برای او شادی درونی است که از اصل پژوهش و اختراع حاصل می‌شود، پزوهشگر بهترین لذت و نشاط درونی را از موفقیت خود کسب می‌کند.

وی افزود: این جلسات به رسم متعارف برگزار می‌شود که دیگران هم بشنوند و بدانند و از پژوهشگران استفاده کنند، هرچند که متاسفانه سابقه تاریخی ما این را نشان نمی‌دهد و پژوهشگران بسیاری را سراغ داریم که مکرراً برگزیده شدند اما بعداً یک نفر هم به سراغ آن‌ها نرفته تا از ظرفیت‌های آن‌ها استفاده کند، باید ساختاری فراهم شود که از محصول کار پژوهشگر و خودشان استفاده و آن را تکثیر کنیم.

رئیس دانشگاه قم چند نکته کلی در حوزه علم و فناوری بر اساس آمار جهانی اعلام کرده و گفت: جایگاه جمهوری اسلامی براساس آخرین داده‌های منتشر شده در پایگاه‌های علمی در پایگاه اسکوپوس ۱۶ و در پایگاه وب آو ساینس ۱۷ در کل دنیاست؛ و باید واقعاً شکرگزار باشیم که پژوهشگران علی‌رغم کمبود منابع و بسیاری امکانات نسبت‌به سایر کشورها محصول اعجاز آمیزی را در دنیا آفریدند. البته رشد علم در جمهوری اسلامی ۱۱ برابر رشد متوسط علم دنیا است و معلوم می‌شود که آن رشد علمی و معنوی در بین پژوهشگران ما آن‌قدر قوی هست که بتوانیم شاهد چنین آماری باشیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی بیان کرد: در برنامه هفتم توسعه آمده که باید ایران به رتبه ۱۴ جهان در تولید علم دست پیدا کند که البته یک جهش جهادی و همه‌جانبه در این عرصه نیاز است و امیدواریم مدیران، فرمان جهاد در این راه را صادر کنند.

وی اضافه کرد استان قم با این‌که در سند آمایش علم استان، قم باید شهر علم باشد، در مقام ثبوت هست اما در مقام اثبات ما خیلی ضعیف عمل می‌کنیم و جزء رتبه‌های خوب کشور نیستیم و این اصلاً شایسته استان قم نیست. از بین ۱۰۵۶ دانشمند پراستناد بین‌المللی در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۴ نفر از قم هستند و این رتبه خوبی نیست؛ چرا که این تعداد در حوزه‌هایی که قم مزیتی در آن دارد حتی یک درصد هم نیست.

رئیس دانشگاه قم ادامه داد: ۷۱ درصد دانشجویان قم و اساتید مربوط به حوزه علوم انسانی و اجتماعی هستند که در کل کشور این میانگین ۵۰ درصد است. ائمه اطهار نیز از ۱۲۰۰ سال پیش فرمودند که قم شهر علم است و سرمنشأ علم جهان باید از این‌جا باشد؛ اما در حوزه علوم انسانی در استان قم از ۱۰۵۶ دانشمند پراستناد بین‌المللی در ۲۰۲۴ تنها ۱۵ نفر مربوط به علوم انسانی، اجتماعی، هنر و معماری است در کل کشور هستند و یک نفر هم از این تعداد مربوط به استان قم نیست که این اصلاً خوب نیست.

وی افزود: در کل کشور از آمار مطرح‌ شده در ISC حدود ۴۳۵ نفر دانشمند پراستناد حوزه علوم انسانی، اجتماعی، معماری و هنر، سهم استان قم به‌طور کلی ۱۰ نفر است و این هم خوب نیست. البته شاهد یک فرآیند رو به جلو هستیم اما باید برای رساندن این تعداد به ۲۰۰ نفر هدف‌گذاری کنیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر شریفی اظهار کرد: استان قم در مقام ثبوت ظرفیت رتبه اول را با فاصله از استان‌های دیگر داراست. اگر یک خیز جدی در این موضوع داشته باشیم شاهد موفقیت‌های بسیار بزرگی در شهر مقدس قم خواهیم بود و مرجعیت علمی را در حوزه‌های مختلف علوم کسب خواهیم کرد. لذا باید به سمتی برویم که قم در همه عرصه‌ها شهر علم جهان شود که این امر نیاز به همت، هم‌گرایی و هم‌افزایی مراکز و متخصصین امر دارد.

تولید علم پله‌ی تولید فناوری است

 

به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، دکتر مرتضی یوسف‌زادی معاون مدیرکل سیاست‌گذاری پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در آیین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده استان قم که صبح امروز سه شنبه ۲۰ آذرماه، در تالار شهید احمدی روشن دانشگاه قم برگزار شد، عنوان کرد: در حوزه پژوهش، همانطور که دکتر صالحی معاون محترم پژوهشی وزارت عتف عنوان کرد با یک میلیارد دلار بودجه جایگاه فعلی علمی ما در جهان یک معجزه در مقایسه با کشورهای همسایه است، که یک حرکت جهادی در حوزه پژوهش را در کشور ما نشان می‌دهد.

وی افزود: در همین راستا سیاستی را دفتر سیاست‌گذاری وزارت علوم براساس بیانات مقام معظم رهبری در پیش گرفت و آن‌ مرجعیت سازی زبان فارسی در حوزه علم است که جهادی را در این خصوص شروع کردیم در نمایه سازی نشریات علمی معتبر کشور در پایگاه‌های اطلاعاتی که در حوزه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نقش دارند و این دو حسن بزرگ دارد؛ یک اینکه در ترویج زبان فارسی در جامعه جهانی، مرجعیت علمی ایران را می‌رساند و دوم این‌که به حفظ جایگاه علمی ما در دنیا کمک می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم اضافه کرد: بعضی مراکز که در مقام تصمیم سازی در حوزه پژوهش حضور دارند نقدهایی بر حوزه پژوهش و تولید علم وارد می‌کنند که این مقالات چه کارکردی دارند، اما در واقع حقیقت این است که بدون دانش بنیادی، فناوری ایجاد نمی‌شود.

معاون مدیرکل سیاست‌گذاری پژوهشی وزارت عتف اظهار کرد: تولید علم و فناوری دو بال است که هم‌زمان با هم ما را بلند می‌کند، تولید علم پله‌ای است برای تولید فناوری و نباید این دو را از هم جدا کرد.

 وی در پایان گفت: در حوزه سنت خوبی بود که علمایی سال‌های طولانی حتی  ۲۰ تا ۳۰  سال شهریه‌ای از عالم بزرگ‌تری دریافت می‌کردند و در کنار هم علم می‌آموختند، این سنت بسیار خوبی بود، جا دارد که روی این موضوع به‌طور جدی کار شود و این سنت خوب حوزه را در دانشگاه‌ها رواج دهیم.

خلاء اندیشکده‌ها‌؛ حلقه مفقوده اثربخشی پژوهش‌ها

 

به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی معاون پژوهش حوزه های علمیه کشور در آیین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده استان قم که صبح امروز سه شنبه ۲۰ آذرماه، در تالار شهید احمدی روشن دانشگاه قم برگزار شد، عنوان کرد: پژوهش موتور پیشران رشد و پیشرفت کشور است.

وی بیان کرد: در عرصه‌هایی که در دهه‌های اخیر شاهد رشد پیشرفت بوده‌ایم و مایه سربلندی کشور شده به وضوح برنامه‌ریزی پژوهشی قابل مشاهده است.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در عرصه پژوهش پیشرفت حاصل می‌کند، عنوان کرد: در راستای اثربخشی پژوهش‌ها در جامعه، حلقه مفقوده مهمی وجود دارد و آن نهاد اندیشکده‌هاست که چهارچوب و نظامات فکری را از پژوهش اخذ و با ارتباط با مدیران میدان آنها را مرتبط با تقنین و اجرا می‌کند.

وی در بخش دیگر با اشاره به وضعیت پژوهش در حوزه‌های علمیه اظهار کرد: ساختار درس خارج از گذشته‌های بسیار دور مبتنی بر پژوهش و تحقیق بوده است و در حال حاضر بر اساس منابع رسمی قریب 270 نشریه علمی در حوزه علوم انسانی اسلامی نمایه شده که در این میان 130 نشریه برای نهادهای حوزوی است، همچنین 82 نشریه تخصصی هنوز رتبه کسب نکرده‌اند و 200 نشریه داخلی در واحدهای آموزشی منتشر می‌شود.

دریافت 155 اثر توسط دبیرخانه جشنواره هفته پژوهش و فناوری استان قم/ 77 مورد از مستندات ارسالی به عنوان اثر برگزیده معرفی شدند

 

دکتر یعقوب نوروزی در گفت‌وگو با واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم بیان کرد: برنامه‌های هفته پژوهش و فناوری استان قم با هدف ترویج فرهنگ پژوهش و فناوری در سطح استان و ارتقای جایگاه فعالان این حوزه، تشویق و ترغیب پژوهشگران و فناوران استان به تولید بیشتر علم و فناوری و تبیین وضعیت موجود پژوهش و فناوری برای اشتغال و کارآفرینی در سطح استان انجام می‌شود.

وی افزود: اهداف دیگر این برنامه‌ها نیز شامل شناسایی و عرضه‌ یافته‌های پژوهش و فناوری در سطح استان و معرفی آن در سطح استانی و بین‌المللی، بسترسازی برای تجاری‌سازی یافته‌های پژوهش و فناوری‌های توسعه‌یافته در سطح منطقه‌ای و ملی، برقراری ارتباط سازنده میان پژوهشگران و فناوران دستگاه‌های اجرایی و خریداران دستاوردها با تقویت ارتباط دانشگاه با صنایع و سایر مراکز مربوطه در سطح منطقه‌ای و ملی و ایجاد فضای تعاملی در استان‌ها برای آشنایی ذینفعان حال و آینده‌ واحدهای پژوهشی و فناوری با یکدیگر است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه قم با اشاره به برنامه‌های استانی هفته پژوهش و فناوری تصریح کرد: این برنامه‌ها شامل برگزاری جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران در عرصه‌های مختلف،  اجرای مراسم زنگ پژوهش و فناوری با حضور مسئولان استانی و خیرین مدرسه‌ساز، برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و فن‌بازار، برگزاری نشست‌های تخصصی و سمینارهای علمی و پژوهشی در ارتباط با مسائل پژوهشی و فناوری استان و دیدار با نخبگان، پیشکسوتان علمی، مخترعان و کارآفرینان، بازنشستگان علمی و پژوهشی و فناوری استان، می‌شود.

دکتر نوروزی اضافه کرد: برگزاری سمینارهای شناسایی نیازهای پژوهش و فناوری توسط کارشناسان سازمان‌ها در دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی و فناوری، به منظور حل چالش‌ها، معرفی و بازدید دانش‌آموزان و دانشجویان از مراکز صنعتی سرآمد استان، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای دانشجویان و اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و برگزاری نشست‌های ارتباط صنعت و دانشگاه - دولت و ایجاد هم‌افزایی بین دستگاه‌های مختلف در راستای حل چالش‌ها و مسائل روز صنعت و کشور نیز از دیگر برنامه‌های هفته پژوهش و فناوری استان قم است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه قم عنوان کرد: 155 اثر به دبیرخانه جشنواره هفته پژوهش و فناوری استان ارسال شده است که 77 مورد از این مستندات پس از بررسی توسط کمیته‌های داوری، به عنوان برگزیده انتخاب شدند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در این جشنواره 58 نفر از رشته‌های علوم انسانی، 3 نفر از رشته علوم کشاورزی، 5 نفر از رشته حقوق، 7 نفر از رشته علوم پزشکی، 6 نفر از رشته سلامت و بهداشت، 8 نفر رشته علوم پایه و 30 نفر از رشته فنی و مهندسی شرکت کردند.

اعلام آمادگی آموزش و پرورش برای همکاری با اساتید دانشگاه‌ها در امور پژوهشی

 

به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، دکتر علیرضا رحیمی مدیرکل آموزش‌ و پرورش استان قم در آیین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده استان قم که صبح سه شنبه ۲۰ آذرماه، در تالار شهید احمدی روشن دانشگاه قم برگزار شد، ضمن تشکر از میزبانی جلسه، مباحث پژوهشی را یک مبحث بسیار دقیق دانسته و عنوان کرد: آن‌چه که لازم است ما پژوهشگران به آن توجه داشته باشیم این است که گاهی بعضی مقوله‌ها آن‌چنان پیچیده نشان داده می‌شوند که از ورود به آن و انجام آن سرباز می‌زنیم، درحالی‌که در آموزه‌های دینی ما پذیرش اسلام نیز مبتنی بر پژوهش است و اصول دین ما باید از طریق تحقیق و پژوهش و استدلالات عقلی پذیرفته شود.

وی افزود: لذا انسان به هر موضوعی که می‌رسد باید پیرامون آن را بررسی کند؛ سراسر زندگی ما با این مسئله عجین است ولی چهارچوب‌های امروز برای کار پژوهشی چارچوب‌های خاصی است که گاهی افراد را از ورود به آن بازمی‌دارد.

مدیرکل آموزش و پرورش استان ادامه داد: در نظام آموزش‌ و پرورش در حوزه پژوهش الحمدالله کارهای بسیار خوبی صورت‌ گرفته است، در حوزه ابتدایی جشنواره جابربن‌حیان را داشتیم که بچه‌ها به نوعی در حوزه پژوهش دست‌ورزی می‌کنند و آثار آن‌ها بسیار خوب و قابل دیده شدن است، بحثی به‌عنوان معلم پژوهنده داشتیم که ۱۶۰۰ نفر در سال گذشته از معلمین در این طرح شرکت داشتند و این آمار به‌دلیل گسترده بودن پرسنل آموزش‌وپرورش، آمار قابل‌توجهی است، جشنواره نوجوان خوارزمی را هم داریم که همین امسال ۷ نفر از دانش‌آموزان قمی در کشور حائز رتبه شدند لذا این نگاه نگاهی است که روزبه‌روز در حال توسعه و گسترش است.

رحیمی در پایان بیان کرد: ما آمادگی داریم در پژوهش سراهای آموزش و پرورش از اساتید دانشگاه‌های مختلف استان استقبال ‌کنیم که دانش‌آموزان بتوانند از آن‌ها در امور پژوهش و فناوری راهنمایی بگیرند.

مدیر کل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم گفت: تقسیم کار ملی و ماموریت گرایی، همکاری و هم افزایی دو راه حل اساسی برای پیشبرد امر پژوهش و تولید علم در کشور است.

 

به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، دکتر محمدسعید سیف  در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر استان قم که در دانشگاه قم برگزار شد، ضمن اشاره به ضرورت و روش‌های توسعه همکاری دانشگاه با صنایع و دستگاه‌های اجرایی، عنوان کرد: گاهی ارتباط پژوهش با نیازهای جامعه را نگاهی فانتزی می‌دانیم؛ در حالی که ضرورت این موضوع آنجا مشخص می‌شود که ارتباط استفاده از علم و دانش روز در ساختارها و افزایش بهره‌وری مطرح می‌شود.

 

وی ادامه داد: در ایران نیم درصد GDP برای پژوهش هزینه می‌شود و این در حالی است که در کشورهای پیشرفته این رقم تا ۴ درصد هم می‌رسد، همچنین تعداد پژوهشگران در ایران تا یک دهم تعداد پژوهشگران کشورهای دارای رتبه‌های علمی برتر است.

 

دکتر سیف بیان کرد: تقسیم کار ملی و ماموریت گرایی، همکاری و هم افزایی دو راه حل اساسی برای پیشبرد امر پژوهش و تولید علم در کشور است، متاسفانه از آنجا که بودجه پژوهش بسیار ناچیز است لذا باید هدفمند برای کسب نتیجه عمل کنیم.

 

وی ادامه داد: در این راستا لازم است ماموریت گرایی در دانشگاه‌ها جدی گرفته شود و هر دانشگاه بر روی یک نیاز و چالشی در کشور به صورت متمرکز فعالیت کند.

 

مدیر کل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم  با بیان اینکه با فعالیت‌های جزیره‌ای به نتیجه نمی‌رسیم بر هم افزایی میان دستگاه‌ها تاکید کرد.

 

وی در پایان با اشاره به قانون جهش تولید دانش بنیان گفت: بر اساس قانون، شرکت‌ها و صنایع می‌توانند مالیات خود را در پروژه‌های تحقیق و توسعه با دانشگاه‌ها صرف کنند، لذا دانشگاه می‌تواند با ارتباط با صنایع از این فرصت برای بهبود وضعیت استان استفاده کند.

 

 

بنیادی‌ترین وحدت، وحدت در جهان‌نگری و معرفت‌شناختی است