به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، دکتر سهرابی فر رئیس دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب در پنل اول از دومین روز اجلاس بین‌المللی مدیران مراکز پژوهشی در حوزه مطالعات اسلامی که در تالار شیخ مفید دانشگاه قم برگزار شد، توضیحات خود را در خصوص مطالعات ادیان و مذاهب بعد از جمهوری اسلامی در ایران مطرح کرده و ضمن تشکر از برگزاری این اجلاس عنوان کرد: مطالعات ادیان همواره بخشی از پژوهش‌هایی بوده که به‌صورت سنتی در دایره پژوهش‌های علوم انسانی از کهن وجود داشت؛ هرچند که نسبت‌به فضای آکادمیک امروز متفاوت بود اما می‌شود گفت مطالعات ادیان، قدمتی به‌اندازه‌ی خود ادیان داشته است.

وی افزود: رویکردها به‌مرور و با آغاز تشکیل دانشگاه‌ها تفاوت‌های جدی را شاهد بود اگر نگاه کنیم بزرگانی را می‌بینیم که پیشگامان پژوهش ادیان بودند؛ برای مثال می‌توان به ابوریحان بیرونی در این خصوص اشاره کرد که حدود یک هزار سال پیش دست به تحقیق درباره ادیان زده و اثر ایشان نخستین اثر درباره ادیان و در واقع انسان‌شناسی دین است.

سهرابی فر همچنین به ذکر مطالبی از نخستین کتاب ابوریحان درباره‌ی ادیان پرداخته و رویکرد پیشگامانه‌ی کتاب را توضیح داد و در ادامه گفت: اگر بخواهیم در معنای جدید صحبت کنیم باید در بستر نهاد مدرن دانشگاه در ایران، موضوع را مورد بررسی قرار دهیم. دانشگاه‌های ایران بیش‌از ۱۰۰ سال قدمت دارند؛ اما مطالعات ادیان جایگاه محوری در آغاز تأسیس دانشگاه‌ها در ایران نداشتند.

رئیس دانشکده ادیان اضافه کرد: پس‌از انقلاب اسلامی دین به‌عنوان یک قدرت بزرگ برای تغییرات اجتماعی و یک نهاد تعیین‌کننده برای ایجاد عدالت اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و از این زمان، شاهد اهمیت ویژه‌ای به مطالعات دینی هستیم و  مطالعات ادیان در کشور ما ظهور و بروز بیشتری دارد که به فلسفه‌ی ایجاد آن پرداخته‌اند.

وی توضیح داد: دانشگاه ادیان و مذاهب حدود ۳۰ سال پیش در قالب مرکز پژوهش‌های ادیان و مذاهب در ۳ بخش شروع به فعالیت کرد و امروز انتشارات دانشگاه ادیان آثار بسیار فاخری در زمینه‌های مختلفی کنار کرده است و پس‌از گذشت یکه دهه، در نهایت با ارتقاء این پژوهشگاه به دانشگاه موافقت شد.

سهرابی فر اظهار کرد: این دانشگاه مشتمل بر ۱۴ دانشکده بوده که اولین و قدیمی‌ترین آن نیز دانشکده ادیان است. این دانشگاه در جهت پاسخگویی به نیازها در خصوص مطالعه ادیان و مذاهب تأسیس شد؛ برای‌اینکه به‌صورت تخصصی‌تر و ریزتر به مسائل ادیان پرداخته شود.

 عبدالجلیل خلف رئیس دانشکده علوم اسلامی دانشگاه امام کاظم(ع)، دارای مدرک فوق دکترای ریاضی و رایزن فرهنگی عراق در جنوب شرق آسیا در ادامه این پنل به ارائه نظرات خود در رابطه با ادیان و مذاهب پرداخت.

دکتر رفعتی در ادامه این پنل در خصوص مطالعات ادیان و عملکرد میدانی جمهوری اسلامی در این حوزه توضیح داد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تاکید بر گفتگوی ادیان و ایجاد مجامع جهانی تقریب مذاهب همواره فعالیت‌های گسترده‌ای همچون گفت‌وگوهای دینی، کنفرانس بین ادیانی با کشورهای مختلف، گفت‌وگوهای بین ایران و کلیسای ادیان، کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، و گفت‌وگوهایی و اجلاس‌های متعددی در این‌ راستا برگزار می‌کند و تمام مهمانان شرکت‌کننده در این اجلاس را به ارائه نظرات پیرامون تقریب ادیان و مذاهب دعوت کرد.

دکتر صدرالدین ایمت اف رئیس دانشگاه اسلامی رسول اکرم قرقیزستان در خصوص وحدت مسلمین و تبادل ارتباطات مسلمین با یکدیگر صحبت کرد و با ذکر احادیثی از پیامبر اکرم بر لزوم این وحدت در جهت ایجاد صمیمیت و تشکیل امت واحده تأکید کرد.

وی با اشاره به ظلم رژیم اسرائیل در حق مردم فلسطین، به اهمیت وحدت امت اسلامی اشاره کرد که با بیش‌از یک میلیارد جمعیت مسلمانان هنوز نتوانسته‌ایم فلسطین را از چنگ رژیم صهیونیستی نجات دهیم و باید به این باور برسیم که همه مسلمانان موظف هستند در حد وسع و توان خود به مردم مظلوم فلسطین کمک کنند.

 دانشگاه قم بنیان‌گذار مطالعات بین‌رشته‌ای رشته‌های الهیاتی و علوم اجتماعی

 یکی از حوزه مطالعات اسلامی مطالعات اسلامی مستشرقین است که دکتر بهشتی مهر عضو هیئت علمی دانشگاه قم در ادامه این پنل به این موضوع پرداخته و ضمن معرفی رشته‌های دانشکده الهیات دانشگاه قم عنوان کرد: مجموعه‌ای از علومی که در حوزه دینی و مذهبی کار می‌کنند، در دانشکده الهیات دنبال می‌شود و بخشی از مطالعات در این دانشکده در بخش سنتی و کلاسیک تلقی می‌شود.

وی افزود: وجه تمایز دانشکده الهیات دانشگاه قم با دانشکده الهیات سایر دانشگاه‌های کشور و در این است که در مسائل اسلامی با رویکردی اجتماعی ورود پیدا می‌کند و آن‌چه که در طول سالیان کم‌تر به آن توجه شده وجه اجتماعی موضوعات مختلف است که به بدنه دین و جامعه برمی‌گردد.

حجت‌الاسلام بهشتی مهر ادامه داد: دانشگاه قم که بنیان‌گذار مطالعات اجتماعی در حوزه مسائل اسلامی و شیعی است و رشته شیعه شناسی را برای اولین بار در جمهور اسلامی بنیان‌گذاری کرده، توجه به مسائل اجتماعی حتی در حوزه مباحث اعتقادی را مبنای خود قرار داده است.

نکته مهم دیگر مسائل فرهنگی و اجتماعی جوامع شیعی است و باید قشر دانشگاهی مسائل مربوط به جامعه خود را اعم از فقر، سواد، شغل و همه مسائلی که ممکن است در یک زندگی جمعی وجود داشته باشد، مطالعه کند و جامعه اسلامی از این جهت مدنظر دانشگاه قم قرار گرفته است.

دانشگاه قم بنیان‌گذار مطالعات بین‌رشته‌ای رشته‌های الهیاتی و علوم اجتماعی است و بنا بر این است که متخصصانی در دانشکده الهیات این دانشگاه پرورش داده شوند که در دو یا سه رشته متخصص باشند و بتوانند به بررسی تخصصی مسائل بپردازند.