به گزارش واحد خبر روابط عمومی دانشگاه قم، دکتر زهره زاهدی در اولین همایش ملی تحقیقات کاربردی علم‌سنجی که امروز چهارشنبه 12 دی‌ماه در دانشگاه قم برگزار شد، عنوان کرد: مطالعات سنجش علم و فناوری یکی از حوزه‌های مطرح و مهم در جهان است که با حوزههای علمی متعدد در ارتباط است و این چهارچوب در سال 2004 ایجاد شد، زیرشاخههای مختلفی نیز دارد؛ تاکید همه این حوزهها بر اهمیت این مطالعات در سیاست‌گذاری مدیریت و برنامه ریزی پژوهش است.

وی افزود: در حوزه ارزیابی پژوهش شاخص‌های متعددی داریم، گاهی شاخص‌ها مقاله محور است، برخی نوین و برخی سنتی هستند، این تعدد شاخص‌ها کار ارزیابی پژوهش را سخت کرده است، برخی کشورها از شاخص‌های بومی کشور خود نیز استفاده می‌کنند، در کنار شاخص‌ها با پایگاه‌های متعددی روبرو هستیم، در ایران سیاست‌گذاری به سمت اسکوپوس است.

عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس گفت: استفاده نادرست از شاخص‌ها یکی از مشکلات در موضوع پژوهش است، که یکی از آنها فشار بر تسریع در انتشار مقاله به اعضای هیات علمی است، در حالی که این سیاست‌ها باید اصلاح شود.

دکتر زاهدی خاطرنشان کرد: یک پژوهشگر صرفا تنها مقاله تولید نمی کند، بلکه دانشجویان خود را راهبری می کند تدریس دارد و فعالیتهایی از این قبیل نیز دارد، بنابراین عملکرد یک پژوهشگر را باید در کنار مقالات او دید در حالی که پایگاههای استنادی تمامی این موارد را یک جا نشان نمی دهد، به طور کلی برای ارزیابی کیفیت بسیار مهم تر است، همچنین باید از شاخصهایی در ارزیابی استفاده شود که قابل توضیح و شفاف باشد.

وی بیان کرد: کثرت شاخص‌ها، روش‌های محاسبه مختلف، دامنه نمایه‌سازی مجلات رشته‌های مختلف در پایگاه‌های استنادی، قالب‌های مختلف و ... باید در ارزیابی‌ها در نظر گرفته شود.

عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس گفت: در زمینه ارزیابی پژوهشی تاثیرگذاری چند بعدی پژوهش پیشنهاد شده است، استناد یکی از روشهای تاثیر علم است، در صورتی که آثار علمی می توانند تاثیرات اجتماعی و فرهنگی و تکنولوژی داشته باشند.

دکتر زاهدی یادآور شد: بیانیه‌ها و روندهای بین‌المللی که از سال 2013 به بعد ایجاد شده‌اند به عدم کارایی سیستم پژوهش و شاخص‌های فعلی در ارزیابی منصفانه و مسئولانه پژوهش تاکید می‌کنند، در اتحادیه اروپا نیز ائتلافی تشکیل شد و به اصلاح و بررسی این موضوع می پرداختند.

مشاور علمی پروژه آلتمتریکس کتابخانه دانشگاه صنعتی دلفت هلند، تصریح کرد: موضوع رتبه بندی دانشگاه‌ها در پایگاه‌های بین‌المللی نیز مسئله بسیار مهمی به ویژه در جذب دانشجو است اما بازهم بیانیه ای در اعتراض به این مسئله به دلیل سوگیری‌هایی که گاهی در این نظام‌ رتبه‌بندی وجود دارد، اعلام شده است.

وی عنوان کرد: امیدواریم در ایران نیز مثل سایر کشورها بتوانیم با توجه به اهداف کشور و اهداف دانشگاهها، در راستای بیانیه‌های بین المللی اقدامی انجام دهیم تا اندکی این فضای سیاست گذاری را گسترده کنیم تا فشارهای پژوهش و فشار انتشارات در سطح خرد کمتر شود.

دکتر زاهدی خاطرنشان کرد: داده‌های علم سنجی قابلیت‌های خیلی مختلفی دارند که باید ما از شمارش به سمت کیفیت پیش برویم و این مسئله بسیار مهمی است.

وی گفت: به طور کلی شاخص‌های کنونی نشان داده‌اند که کارایی لازم را در تشخیص مجموعه وسیعی از مشارکت‌های پژوهشی ندارند پس در ارزیابی پژوهش نیز بهتر است که گسترده‌تر شوند و نیاز به اصلاح روند ارزیابی پژوهش مطابق روند بین المللی وجود دارد و باید رویکردهای جامع و فراگیر اتخاذ شود، ابعاد ارزیابی گسترده تر شود و معیار ارزیابی کمی و کیفی نیز در صورت لزوم ادغام شود.

عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس تصریح کرد: پایگاه‌ها و نظام‌های رتبه بندی اهداف تجاری خاص خود را دارند و ما اگر سیاست گذاریهای خودمان را براساس اهداف آنها تنظیم کنیم از خودمان غافل می شویم و در نهایت پیشنهاد می شود در صورت امکان به بیانیه‌های بین المللی بپیوندیم.